ÒBEN 1994 YILINDA DİYARBAKIRDA DOĞDUM.BABAMIN TAYİNİ ÜZERİNE HAZROYA TAŞINDIK.5 YILDIR BURADAYIM.ŞU AN OKULUMUZUN SON OKS CİLERİNDEN BİRİ OLARAK MEHMET AKİF ERSOY YATILI İLK ÖĞRETİM BÖLGE OKULUNDA EĞİTİM GÖRMEKTEYİM.
ÒİLETİŞİM:SANGOKU_1994@WİNDOWSLİVE.COM
ÒADIM ZAHİR.SOYADIM ÇİÇEK
25 Ocak 2008 Cuma
ev mimarisi
ÒEvler genellikle tek katlı olup, toprak malzemeden yapılmıştır, evlere bitişik samanlık ve ahırlar mevcuttur. Genellikle tek cepheleri aydınlıktır, duvarlar sıvasızdır. Eski konaklarda ağır bir mimari tarz hakimdir. Görkemli sütunlar üzerinde kemerler binmektedir. Tüm konutlarda giriş bölümünde selamlık mevcuttur. Genel misafirler bu bölümde karşılanır. Tuvalet ve banyo girişti avluda bulunur. Evler Taş ve kerpiçten yapıldığı için yazın serin, kışın sıcaktır. Damların çoğu topraktır.
yemekler(devam)
ÒDEULEVUT: MALZEMELER: İNCE PİDE (SAÇ) EKMEĞİ, YOĞURT, BİBER, YAĞ, TUZ.
ÒYAPILIŞI: SAÇTA YAPILAN EKMEK SOĞUMAYA BIRAKILIR. SOĞUYAN EKMEK GENİŞ BİR KABA KÜÇÜK PARÇALARA BÖLÜNEREK BIRAKILIR. EKMEĞİN ÜZERİNE YOĞURT BIRAKILIR VE BİR SÜRE BEKLENİLİR. YEMEĞİMİZ HAZIRLANAN YAĞLI BİBER KARIŞIM ÜZERİNE DÖKÜLEREK SERVİS EDİLİR.
Ò
ÒNANİ TORAKI (ÇÖKELEK EKMEĞİ): MALZEMELER: ÇÖKELEK, SOĞAN, HAMUR KARIŞIMI.
ÒYAPILIŞI: GENİŞ BİR TAHTA ÜZERİNDE İSTENİLEN BÜYÜKLÜKTE İKİ HAMUR AÇILIR. BU HAMURLARDAN BİRİSİ TAHTA ÜZERİNE YAYILARAK İÇİNE SOĞAN VE ÇÖKELEK KARIŞIMI SERPİŞTİRİLİR. DAHA SONRA ÖNCEDEN AÇMIŞ OLDUĞUMUZ DİĞER HAMUR MALZEMENİN ÜZERİNİ ÖRTECEK ŞEKİLDE YAYILIR. HAZIRLAMIŞ OLDUĞU-
ÒMUZ BU HAMUR KARIŞIMI İSTENİLEN BÜYÜKLÜKTE KESİLEREK SAÇ ÜZERİNDE PİŞİRİLİR. PİŞMİŞ OLAN ÇÖKELEK EKMEĞİNİN ÜZERİNE ERİTİLMİŞ TUZLU TEREYAĞI SÜRÜLEREK SICAKKEN SERVİS YAPILIR.
Ò
ÒKIS GÜVECİ: MALZEMELER: YAZIN KURUTULMUŞ OLAN DOMATES, BİBER, BAMYA VE SOĞAN.
ÒYAPILIŞI: DOMATES, BİBER, BAMYA SICAK SUDA HAŞLANARAK YUMUŞATILIR. İSTENİLEN KIVAMA GELDİĞİNE KARAR VERİLİNCE BU MALZEMELER DOĞRANIR. TENCEREDE YAĞDA ÖLDÜRÜLMÜŞ OLAN SOĞAN ÜZERİNE MALZEMELER DÖKÜLÜR. İSTEĞE GÖRE BAHARAT BIRAKILIR. GÜVECİMİZ SICAK OLARAK SERVİS YAPILIR.
Ò
ÒKAVURMA: TÜM YÖRE HALKINCA KIŞA HAZIRLIK OLARAK YAPILIR. KIŞIN YAPILAN YEMEKLERİN İÇERİSİNE BIRAKILIR.
ÒYAPILIŞI: SAÇTA YAPILAN EKMEK SOĞUMAYA BIRAKILIR. SOĞUYAN EKMEK GENİŞ BİR KABA KÜÇÜK PARÇALARA BÖLÜNEREK BIRAKILIR. EKMEĞİN ÜZERİNE YOĞURT BIRAKILIR VE BİR SÜRE BEKLENİLİR. YEMEĞİMİZ HAZIRLANAN YAĞLI BİBER KARIŞIM ÜZERİNE DÖKÜLEREK SERVİS EDİLİR.
Ò
ÒNANİ TORAKI (ÇÖKELEK EKMEĞİ): MALZEMELER: ÇÖKELEK, SOĞAN, HAMUR KARIŞIMI.
ÒYAPILIŞI: GENİŞ BİR TAHTA ÜZERİNDE İSTENİLEN BÜYÜKLÜKTE İKİ HAMUR AÇILIR. BU HAMURLARDAN BİRİSİ TAHTA ÜZERİNE YAYILARAK İÇİNE SOĞAN VE ÇÖKELEK KARIŞIMI SERPİŞTİRİLİR. DAHA SONRA ÖNCEDEN AÇMIŞ OLDUĞUMUZ DİĞER HAMUR MALZEMENİN ÜZERİNİ ÖRTECEK ŞEKİLDE YAYILIR. HAZIRLAMIŞ OLDUĞU-
ÒMUZ BU HAMUR KARIŞIMI İSTENİLEN BÜYÜKLÜKTE KESİLEREK SAÇ ÜZERİNDE PİŞİRİLİR. PİŞMİŞ OLAN ÇÖKELEK EKMEĞİNİN ÜZERİNE ERİTİLMİŞ TUZLU TEREYAĞI SÜRÜLEREK SICAKKEN SERVİS YAPILIR.
Ò
ÒKIS GÜVECİ: MALZEMELER: YAZIN KURUTULMUŞ OLAN DOMATES, BİBER, BAMYA VE SOĞAN.
ÒYAPILIŞI: DOMATES, BİBER, BAMYA SICAK SUDA HAŞLANARAK YUMUŞATILIR. İSTENİLEN KIVAMA GELDİĞİNE KARAR VERİLİNCE BU MALZEMELER DOĞRANIR. TENCEREDE YAĞDA ÖLDÜRÜLMÜŞ OLAN SOĞAN ÜZERİNE MALZEMELER DÖKÜLÜR. İSTEĞE GÖRE BAHARAT BIRAKILIR. GÜVECİMİZ SICAK OLARAK SERVİS YAPILIR.
Ò
ÒKAVURMA: TÜM YÖRE HALKINCA KIŞA HAZIRLIK OLARAK YAPILIR. KIŞIN YAPILAN YEMEKLERİN İÇERİSİNE BIRAKILIR.
yemekler
ÒGEBOL: BUĞDAYIN TÜREVİNDEN YAPILAN BİR ÇORBA ÇEŞİDİDİR.
ÒKULLANILAN MALZEMELER: DÖVÜLMÜŞ BUĞDAY VE KURUTULMUŞ YAĞLI ÇÖKELEK. DÖVÜLMÜŞ BUĞDAY ÖNCE HAFİF ATEŞTE PİŞİRİLİR. PİLAV KIVAMINA GELİNCE ATEŞTEN ALINIR. DAHA SONRA ÇÖKELEK SU İLE AYRIŞTIRILIR. ELDE EDİLEN BU AYRAN (DEV) SERVİSE HAZIR OLAN HAREM ORTASINA DÖKÜLÜR. DAHA SONRA BU AYRANIN İÇERSİNE SOS OLARAK; BAŞKA BİR TAVADA HAZIRLANAN NANE, BİBER, YAĞ DÖKÜLÜR.
Ò
ÒCİM İLİK (BİR TATLI ÇEŞİDİDİR): YÖREDE OKLUKÇA SEVİLEN BİR TATLIDIR.
ÒBU TATLIMIZDA KULLANILAN MALZEMELER ŞUNLARDIR: PEKMEZ-TEREYAĞI-TANDIR EKMEĞİ.
ÒDERİNCE BİR KAPTA ÖNCE PEKMEZİMİZ KOYULA-ŞINCAVA KADAR PİŞİRİLİR. DAHA SONRA BU KARIŞIMIN İÇİNE YAĞIMIZ İLAVE EDİLİR. BU İŞLEM BİTTİKTEN SONRA LOKMA LOKMA DOĞRANMIŞ TANDIR EKMEĞİ BU
ÒKARIŞIMA YAVAŞ YAVAŞ İLAVE EDİLİR. İKİ VEYA ÜÇ DAKİKA ATEŞTE KALDIKTAN SONRA SICAK OLARAK SERVİS YAPILIR. BU TATLIMIZIN YANINDA AYRAN VEYA YOĞURT İÇECEK OLARAK SUNULMALIDIR.
Ò
ÒMÂLIZ (BİR TATLI ÇEŞİDİDİR.): YÖREMİZDE İKİ TÜRLÜ YAPILIR. BİRİNCİ TÜRDE YAPILAN MÂLÎZDA KULLANILAN MALZEMELER ŞUNLARDIR: PEKMEZ, UN. TERE-YAĞ.
ÒÖNCE HAFİF ATEŞTE PEKMEZ VE TEREYAĞ PİŞİRİLİR. SALEP KIVAMINA GELİNCE AZAR AZAR İÇİNE UN İLAVE EDİLİR. YİNE BİR SÜRE PİŞİRİLİR. DAHA SONRA ATEŞTEN ALINIR. BU TATLIMIZ SERVİSE HAZIRLANIRKEN ORTASI AÇILIR VE İÇİNE ERİTİLMİŞ TEREYAĞ DÖKÜLEREK SICAK SERVİS YAPILIR.
ÒİKİNCİ TÜRDE YAPILAN MÂLÎZDE KULLANILAN MALZEMELER: SU-ŞEKER-UN-TEREYAĞI.
ÒSU VE ŞEKER KOYULAŞINCAYA KADAR KAYNATILIR. DAHA SONRA BU KOYU ŞURUBUN İÇİNE AZAR AZAR UN İLAVE EDİLİP SALEP KIVAMINDA BULAMAÇ ELDE EDİLİR. DAHA SONRA SERVİS YAPILIRKEN BULAMACIN ORTASI AÇILIP ERİTİLMİŞ TEREYAĞI KONULARAK SICAK SERVİS YAPILIR.
Ò
Ò
ÒBARANİ: MALZEMELER: YOĞURT - BALKABAĞI -BİBER - SARIMSAK - YAĞ.
ÒYAPILIŞI: KARE ŞEKLİNDE KESİLEN KABAKLAR HAŞLANARAK SOĞUMAYA BIRAKILIR. SOĞUDUKTAN SONRA GENİŞ BİR TEPSİYE ALINARAK ÜZERİNE YOĞURT DÖKÜLÜR. AYRI BİR YERDE ATEŞTE HAZIRLANAN YAĞ. KIRMIZI BİBER, SARIMSAK KARIŞIMI YOĞURDUN ÜZERİNE DÖKÜLÜR. YEMEĞİMİZ SERVİSE HAZIRDIR
ÒKULLANILAN MALZEMELER: DÖVÜLMÜŞ BUĞDAY VE KURUTULMUŞ YAĞLI ÇÖKELEK. DÖVÜLMÜŞ BUĞDAY ÖNCE HAFİF ATEŞTE PİŞİRİLİR. PİLAV KIVAMINA GELİNCE ATEŞTEN ALINIR. DAHA SONRA ÇÖKELEK SU İLE AYRIŞTIRILIR. ELDE EDİLEN BU AYRAN (DEV) SERVİSE HAZIR OLAN HAREM ORTASINA DÖKÜLÜR. DAHA SONRA BU AYRANIN İÇERSİNE SOS OLARAK; BAŞKA BİR TAVADA HAZIRLANAN NANE, BİBER, YAĞ DÖKÜLÜR.
Ò
ÒCİM İLİK (BİR TATLI ÇEŞİDİDİR): YÖREDE OKLUKÇA SEVİLEN BİR TATLIDIR.
ÒBU TATLIMIZDA KULLANILAN MALZEMELER ŞUNLARDIR: PEKMEZ-TEREYAĞI-TANDIR EKMEĞİ.
ÒDERİNCE BİR KAPTA ÖNCE PEKMEZİMİZ KOYULA-ŞINCAVA KADAR PİŞİRİLİR. DAHA SONRA BU KARIŞIMIN İÇİNE YAĞIMIZ İLAVE EDİLİR. BU İŞLEM BİTTİKTEN SONRA LOKMA LOKMA DOĞRANMIŞ TANDIR EKMEĞİ BU
ÒKARIŞIMA YAVAŞ YAVAŞ İLAVE EDİLİR. İKİ VEYA ÜÇ DAKİKA ATEŞTE KALDIKTAN SONRA SICAK OLARAK SERVİS YAPILIR. BU TATLIMIZIN YANINDA AYRAN VEYA YOĞURT İÇECEK OLARAK SUNULMALIDIR.
Ò
ÒMÂLIZ (BİR TATLI ÇEŞİDİDİR.): YÖREMİZDE İKİ TÜRLÜ YAPILIR. BİRİNCİ TÜRDE YAPILAN MÂLÎZDA KULLANILAN MALZEMELER ŞUNLARDIR: PEKMEZ, UN. TERE-YAĞ.
ÒÖNCE HAFİF ATEŞTE PEKMEZ VE TEREYAĞ PİŞİRİLİR. SALEP KIVAMINA GELİNCE AZAR AZAR İÇİNE UN İLAVE EDİLİR. YİNE BİR SÜRE PİŞİRİLİR. DAHA SONRA ATEŞTEN ALINIR. BU TATLIMIZ SERVİSE HAZIRLANIRKEN ORTASI AÇILIR VE İÇİNE ERİTİLMİŞ TEREYAĞ DÖKÜLEREK SICAK SERVİS YAPILIR.
ÒİKİNCİ TÜRDE YAPILAN MÂLÎZDE KULLANILAN MALZEMELER: SU-ŞEKER-UN-TEREYAĞI.
ÒSU VE ŞEKER KOYULAŞINCAYA KADAR KAYNATILIR. DAHA SONRA BU KOYU ŞURUBUN İÇİNE AZAR AZAR UN İLAVE EDİLİP SALEP KIVAMINDA BULAMAÇ ELDE EDİLİR. DAHA SONRA SERVİS YAPILIRKEN BULAMACIN ORTASI AÇILIP ERİTİLMİŞ TEREYAĞI KONULARAK SICAK SERVİS YAPILIR.
Ò
Ò
ÒBARANİ: MALZEMELER: YOĞURT - BALKABAĞI -BİBER - SARIMSAK - YAĞ.
ÒYAPILIŞI: KARE ŞEKLİNDE KESİLEN KABAKLAR HAŞLANARAK SOĞUMAYA BIRAKILIR. SOĞUDUKTAN SONRA GENİŞ BİR TEPSİYE ALINARAK ÜZERİNE YOĞURT DÖKÜLÜR. AYRI BİR YERDE ATEŞTE HAZIRLANAN YAĞ. KIRMIZI BİBER, SARIMSAK KARIŞIMI YOĞURDUN ÜZERİNE DÖKÜLÜR. YEMEĞİMİZ SERVİSE HAZIRDIR
çocuk oyunları
ÒKALE (KAL'A): ERKEK ÇOCUKLAR OYNAR. ON BEŞ KİŞİ İKİ GRUP HALİNDE OYNAR. KALEYİ SAVUNMA OYUNU OLUP GRUPLARDA KAZANMAK İÇİN BİR YARIŞ VARDIR.
Ò
ÒDİK - MİRİŞK (HOROZLA TAVUK): HOROZLA TAVUK OYUNU 9-10 ÇOCUKLA OYNANIR. OYUNCULARDAN İKİSİ TAVUK, BİRİ DE HOROZ OLUR. TAVUK OLAN ÇOCUKLAR AYAKTA, BİRBİRLERİNİN KARŞISINDA KOLLARI BİRBİRİNE BAĞLI OLARAK AYAKTA BEKLERLER. DİK OLAN ÇOCUĞUN GÖREVİ TAVUK OLAN ÇOCUĞUN YANINDA BEKLEMEK VE DİĞER OYUNCULARIN TAVUKLARIN SIRTINA BİNMELERİNİ ENGELLEMEKTİR. ANCAK DİĞER ÇOCUKLARDA TAVUKLARIN SIRTINA BİNMEYE KARARLIDIRLAR. BUNUN İÇİN ÇOCUKLARDAN BİR KAÇI DİKİ OYALARKEN DİĞERLERİ DE TAVUKLARIN SIRTINA BİNMEYE ÇALIŞIRLAR. DİK, ÇOCUKLARI TAVUKLARIN SIRTINA BİNMEDEN ÖNCE VEYA TAVUKLARIN SIRTINDAN İNİŞLERİ ESNASINDA YAKALARSA YAKALANAN ÇOCUKLAR TAVUKLARIN YERİNE GEÇERLER. OYUN: TAVUK VE DİKİN ETRAFINI YAKLAŞIK İKİ METRE ÇEVRELEYECEK ŞEKİLDE OYNANIR. BU OYUN TAVUKLARIN DEĞİŞMESİYLE DEVAM EDİP GİDER.
Ò
ÒKEVİİRKİLLI: BU OYUNDA ÜÇER KİŞİDEN OLUŞAN İKİ GRUP VARDIR. YANİ TOPLAM 6 ÇOCUK TARAFINDAN OYNANIR. BU İKİ GRUP ARASINDA 10 M. LİK MESAFE AYARLANIR. OYUNCULAR KENDİ YERLERİNDE BİRCİ İNCİRE ARA İLE ÜÇ TAŞ DİKERLER. OYUNUN AMACI KARŞI GRUBUN DİKTİĞİ TAŞLARI DEVİRMEKTİR. TAŞLARI DEVİREN KARŞI TARAFIN OYUNCUSU TARAFINDAN SIRTINDA TAŞINIR .OYUNDA TAŞI DEVİREN OYUNCU TEKRAR TAŞ ATMA HAKKINA SAHİPTİR. DEVRİLEN TAŞLAR TEKRAR YERİNE DİKİLİR VE OYUN DEVAM EDER.
ÒXİCE (DÜĞÜN OVUNU): XİCC GENELLİKLE DÜĞÜNLERDE, KAPALI BİR MEKÂNDA EN AZ 10 KİŞİ TARAFINDAN OYNANIR. BİR KİŞİ EBE OLUR. BİR METAL PAR-
ÒÇASI (PARA) EBENİN GÖZETİMİNDE ELDEN ELE DOLAŞTIRILIR. HBE KİMİN ELİNE METAL PARÇASINI KOYDUĞUNU SORAR. SORU SORULAN KIŞI DOĞRU CEVAP VEREMEZSE EBE TARAFINDAN CEZALANDIRILIR. BU CEZA EBENİN OYUNCUNUN ELİNE KEMERLE VURMASI SEKLİNDE OLUR. SORU SORULAN KİŞİ DOĞRU CEVAP VERİRSE BU SEFER O KEMERDEN SİLAHI ELİNE ALIR VE KENDİSİ SORMAYA BAŞLAR. BÖYLECE OYUN DEVAM EDER...
ÒMAKE (BİR TOP OVUNU): AMERİKAN BEYZBO-İUNA BEN/ER BİR OYUNDUR. 8-10 OYUNCU TARAFINDAN OYNANIR.
ÒÖNCE BİR ÇUKUR KAZILIR. ÇUKURDAN 3-4 M. UZAĞA BİR TOP VEYA TAŞ BIRAKILIR. OYUNCULAR ARASINDAN BİR EBE SEÇİLİR. EBENİN GÖREVİ TOPU ÇUKURA SOKMAKTIR. DİĞER OYUNCULAR İSE ELLERİNDEKİ SOPALARLA TOPU MÜMKÜN OLDUĞU KADAR ÇUKURDAN UZAĞA ATMAYA, EBENİN TOPU ÇUKURA SOKMASINA ENGEL OLMAYA ÇALIŞIRLAR. OYUNCULAR TOPA SOPA İLE VURURKEN EBE LOPU ELİYLE ÇUKURA SOKMA HAKKINA SAHİPTİR.
ÒOYUNUN TEKERLEMESİ İSE ŞÖYLEDİR: OYUNCULAR SOPALARINI YAN YANA BIRAKIP "KİNE MİNE DÂRE KEFEDE KİNE” (KISA MISA KİMİN SOPASI DAHA KISA) DİYE TEKERLEMEYİ TEKRARLARLAR. ATIŞ SIRASINI SOPALARIN ÇUKURA OLAN UZAKLIK KISALIĞINA GÖRE BELİRLERLER.
ÒÇAVGİRTİNİ (KÖREBE): ÇAVGİRTİNİ EN AZ 6-7 KİŞİ İLE OYNANAN BİR ÇOCUK OYUNUDUR. 13U OYUN DAHA FAZLA ÇOCUK TARAFINDAN DA OYNANABİLİR. ÇOCUKLARDAN BİR TANESİ EBE, BİR TANESİ DE EBENİN YANINDA SESLEYİCİ, HAKEM OLUR. DİĞER ÇOCUKLARDA SAKLANIRLAR. SESLEYİCİNİN GÖREVİ; SAKLANAN ÇOCUKLARI EBENİN İSTEĞİNE GÖRE SES VERMESİNİ SAĞLAMAKTIR. MESELA EBE ÇOCUKLARDAN BİRİNİN SES VERMESİNİ İSLER. SESLEYİCİ DE O ÇOCUĞUN İSMİNİ ÇAĞIRARAK SES VERMESİNİ İSTER. BU ARADA SAKLANAN ÇOCUK SAKLANDIĞI YERDEN O SESİ ÇIKARIR. EBE DE SESİN GELDİĞİ YÖNDEN SAKLANAN ÇOCUĞU BULMAYA ÇALIŞIR. EBE SAKLANAN ÇOCUĞUN BULUNDUĞU YERE DOĞRU TAHMİN EDERSE BU SEFER O ÇOCUK EBE OLUR. EĞER EBE DOĞRU TAHMİNDE BULUNMAZSA SESLEYİCİYE BAŞKA BİR ÇOCUĞUN İSMİNİ SÖYLER. SESLEYİCİDE İSMİ SÖYLENEN ÇOCUĞUN ISLIK ÇALMASINI İSTER. BÖYLECE EBE ISLIK SESİNDEN SAKLANAN ÇOCUĞUN YERİNİ BULMAYA ÇALIŞIR. BULDUĞU ZAMAN SAKLANAN ÇOCUK YENİ EBE OLUR. BÖYLECE OYUN SÜRER GİDER...
Ò
Ò
ÒDİK - MİRİŞK (HOROZLA TAVUK): HOROZLA TAVUK OYUNU 9-10 ÇOCUKLA OYNANIR. OYUNCULARDAN İKİSİ TAVUK, BİRİ DE HOROZ OLUR. TAVUK OLAN ÇOCUKLAR AYAKTA, BİRBİRLERİNİN KARŞISINDA KOLLARI BİRBİRİNE BAĞLI OLARAK AYAKTA BEKLERLER. DİK OLAN ÇOCUĞUN GÖREVİ TAVUK OLAN ÇOCUĞUN YANINDA BEKLEMEK VE DİĞER OYUNCULARIN TAVUKLARIN SIRTINA BİNMELERİNİ ENGELLEMEKTİR. ANCAK DİĞER ÇOCUKLARDA TAVUKLARIN SIRTINA BİNMEYE KARARLIDIRLAR. BUNUN İÇİN ÇOCUKLARDAN BİR KAÇI DİKİ OYALARKEN DİĞERLERİ DE TAVUKLARIN SIRTINA BİNMEYE ÇALIŞIRLAR. DİK, ÇOCUKLARI TAVUKLARIN SIRTINA BİNMEDEN ÖNCE VEYA TAVUKLARIN SIRTINDAN İNİŞLERİ ESNASINDA YAKALARSA YAKALANAN ÇOCUKLAR TAVUKLARIN YERİNE GEÇERLER. OYUN: TAVUK VE DİKİN ETRAFINI YAKLAŞIK İKİ METRE ÇEVRELEYECEK ŞEKİLDE OYNANIR. BU OYUN TAVUKLARIN DEĞİŞMESİYLE DEVAM EDİP GİDER.
Ò
ÒKEVİİRKİLLI: BU OYUNDA ÜÇER KİŞİDEN OLUŞAN İKİ GRUP VARDIR. YANİ TOPLAM 6 ÇOCUK TARAFINDAN OYNANIR. BU İKİ GRUP ARASINDA 10 M. LİK MESAFE AYARLANIR. OYUNCULAR KENDİ YERLERİNDE BİRCİ İNCİRE ARA İLE ÜÇ TAŞ DİKERLER. OYUNUN AMACI KARŞI GRUBUN DİKTİĞİ TAŞLARI DEVİRMEKTİR. TAŞLARI DEVİREN KARŞI TARAFIN OYUNCUSU TARAFINDAN SIRTINDA TAŞINIR .OYUNDA TAŞI DEVİREN OYUNCU TEKRAR TAŞ ATMA HAKKINA SAHİPTİR. DEVRİLEN TAŞLAR TEKRAR YERİNE DİKİLİR VE OYUN DEVAM EDER.
ÒXİCE (DÜĞÜN OVUNU): XİCC GENELLİKLE DÜĞÜNLERDE, KAPALI BİR MEKÂNDA EN AZ 10 KİŞİ TARAFINDAN OYNANIR. BİR KİŞİ EBE OLUR. BİR METAL PAR-
ÒÇASI (PARA) EBENİN GÖZETİMİNDE ELDEN ELE DOLAŞTIRILIR. HBE KİMİN ELİNE METAL PARÇASINI KOYDUĞUNU SORAR. SORU SORULAN KIŞI DOĞRU CEVAP VEREMEZSE EBE TARAFINDAN CEZALANDIRILIR. BU CEZA EBENİN OYUNCUNUN ELİNE KEMERLE VURMASI SEKLİNDE OLUR. SORU SORULAN KİŞİ DOĞRU CEVAP VERİRSE BU SEFER O KEMERDEN SİLAHI ELİNE ALIR VE KENDİSİ SORMAYA BAŞLAR. BÖYLECE OYUN DEVAM EDER...
ÒMAKE (BİR TOP OVUNU): AMERİKAN BEYZBO-İUNA BEN/ER BİR OYUNDUR. 8-10 OYUNCU TARAFINDAN OYNANIR.
ÒÖNCE BİR ÇUKUR KAZILIR. ÇUKURDAN 3-4 M. UZAĞA BİR TOP VEYA TAŞ BIRAKILIR. OYUNCULAR ARASINDAN BİR EBE SEÇİLİR. EBENİN GÖREVİ TOPU ÇUKURA SOKMAKTIR. DİĞER OYUNCULAR İSE ELLERİNDEKİ SOPALARLA TOPU MÜMKÜN OLDUĞU KADAR ÇUKURDAN UZAĞA ATMAYA, EBENİN TOPU ÇUKURA SOKMASINA ENGEL OLMAYA ÇALIŞIRLAR. OYUNCULAR TOPA SOPA İLE VURURKEN EBE LOPU ELİYLE ÇUKURA SOKMA HAKKINA SAHİPTİR.
ÒOYUNUN TEKERLEMESİ İSE ŞÖYLEDİR: OYUNCULAR SOPALARINI YAN YANA BIRAKIP "KİNE MİNE DÂRE KEFEDE KİNE” (KISA MISA KİMİN SOPASI DAHA KISA) DİYE TEKERLEMEYİ TEKRARLARLAR. ATIŞ SIRASINI SOPALARIN ÇUKURA OLAN UZAKLIK KISALIĞINA GÖRE BELİRLERLER.
ÒÇAVGİRTİNİ (KÖREBE): ÇAVGİRTİNİ EN AZ 6-7 KİŞİ İLE OYNANAN BİR ÇOCUK OYUNUDUR. 13U OYUN DAHA FAZLA ÇOCUK TARAFINDAN DA OYNANABİLİR. ÇOCUKLARDAN BİR TANESİ EBE, BİR TANESİ DE EBENİN YANINDA SESLEYİCİ, HAKEM OLUR. DİĞER ÇOCUKLARDA SAKLANIRLAR. SESLEYİCİNİN GÖREVİ; SAKLANAN ÇOCUKLARI EBENİN İSTEĞİNE GÖRE SES VERMESİNİ SAĞLAMAKTIR. MESELA EBE ÇOCUKLARDAN BİRİNİN SES VERMESİNİ İSLER. SESLEYİCİ DE O ÇOCUĞUN İSMİNİ ÇAĞIRARAK SES VERMESİNİ İSTER. BU ARADA SAKLANAN ÇOCUK SAKLANDIĞI YERDEN O SESİ ÇIKARIR. EBE DE SESİN GELDİĞİ YÖNDEN SAKLANAN ÇOCUĞU BULMAYA ÇALIŞIR. EBE SAKLANAN ÇOCUĞUN BULUNDUĞU YERE DOĞRU TAHMİN EDERSE BU SEFER O ÇOCUK EBE OLUR. EĞER EBE DOĞRU TAHMİNDE BULUNMAZSA SESLEYİCİYE BAŞKA BİR ÇOCUĞUN İSMİNİ SÖYLER. SESLEYİCİDE İSMİ SÖYLENEN ÇOCUĞUN ISLIK ÇALMASINI İSTER. BÖYLECE EBE ISLIK SESİNDEN SAKLANAN ÇOCUĞUN YERİNİ BULMAYA ÇALIŞIR. BULDUĞU ZAMAN SAKLANAN ÇOCUK YENİ EBE OLUR. BÖYLECE OYUN SÜRER GİDER...
Ò
halk oyunları
FOLKLOR (HALK BİLİMİ)
TOPLUMLARIN ÖZ DUYGULARINI, DOĞAL VE TARİHİ KÜLTÜRLERİNİ YAŞANTILARINI; GELENEKLER. ÖRF VE ADETLER HALİNDE İNCELEYEN BİLİNİ DALIDIR.
HALK TÜRKÜLERİ VE GELENEKSEL HALK OYUNLARI DEMEKTİR.
BİR KİTLEYİ BİRBİRİNE BAĞLAYAN BAĞLAR KOPUNCA, KİTLE DAĞILMAYA MAHKÛMDUR. FOLKLOR BİR MİLLETE ÖZELLİK VEREN FERTLERİ BİRBİRİNE BAĞLAYIP BİR TOPLUM YAPAN, TASADA VE KIVANÇTA BİRLEŞTİREN MÜZİK, OYUN. SÖZ VE ŞEKİL BİRLİĞİDİR. İNSANLARIN RUH GELİŞMESİNDE YEGÂNE ETKEN FOLKLORDUR. FOLKLORUNU MUHAFAZA EDEBİLDİKLERİ SÜRECE TOPLUMLAR MİLLET ÖZELLİĞİNİ KORUYABİLMİŞLERDİR.
I. GELENEKSEL HALK OYUNLARI:
İLÇEMİZDE DEPKİ VE EL VURUŞTURMA FİGÜRLÜ OYUNLAR YAYGINDIR. OYUNLARIN ÇOĞU HALAY TÜRÜNDEDİR. ÇEPİK, LORKE, ÇAÇAN, ESMER, TİK, GİRANİ HALAYLARDA BİR FASILA SIRASI VARDIR.
HALAY EN AZ ÜÇ KİŞİYLE OYNANIR, DAVUL ZURNA EŞLİK EDER. ÖLÇÜLÜ DEVİNİMLERLE OYNANIR. RİTİM CANLIDIR. HALAY İKİ BÖLÜMDE OYNANIR. BİRİNCİSİ SIRALANMAKTADIR. İKİNCİSİ YÜRÜMEDİR.
DELİLO (GIRANİ):
ÜRETİMDE BİRLİK, DAYANIŞMA İÇİNDE HARCANAN EMEĞİN KARŞILIĞININ ALINMASINDAN DOĞAN SEVİNCİ YANSITIR. DAVUL ZURNA EŞLİĞİNDE OYNANIR. OYUNDA DELİLO, SELİMO, TİRİL, ANNE, AYVANDA YATAN OĞLAN GİBİ YÖRE TÜRKÜ VE MANİLERİ OKUNUR. DELİLO YALNIZ KIZ VE ERKEKLERCE OYNANDIĞI GİBİ KARIŞIKTA OYNANIR.
ESMER (HERRANİ)
SEVGİNİN VURGULANDIĞI BİR HALK OYUNUDUR. FİGÜRLERDE İNCELİK VE YUMUŞAKLIK VARDIR. ARA MÜZİĞİ HERRANİ TÜRKÜSÜ İLE ESMERİM'DİR.
ESMERİM BİÇİM BİÇİM
ÖLÜRÜM ESMER İÇİN
ALEM BANA DÜŞMANDIR
ESMER, SEVDİĞİM İÇİN
HELE YAR YAR KİBAR YÂRİM ESMERİM.
SEN GÜZELSİN ESMERİM, SEN BENİMSİN ESMERİM.
ESMER BUGÜN AĞLAMIŞ. CİĞERİMİ DAĞLAMIŞ. KARA KAŞIN ÜSTÜNE SİYAH PERE BAĞLAMIŞ.
NENİ: YÖREDE ÇOK SEVİLEN BİR HALAY TÜRÜDÜR. ÖZELLİKLE DÜĞÜNLERDE OYNANIR. KADINLI ERKEKLİ HALAY ÇEKİLİR. MANİ SÖYLENİR.
ÇAÇAN: HALAYA BENZER HIZLI BİR OYUNDUR.
TEK AYAK: HALAY TÜRÜNDEDİR. TEK YA DA KARŞILIKLI İKİ GRUP TA OYNANIR.
İKİ AYAK: ÇAÇAN OYUNUYLA COŞANLARIN SOL AYAKLARINI İKİ KEZ VURUP ÇEKEREK OYNADIKLARI BİR OYUNDUR.
ÇEPİK: KAVGA, SAVAŞ VE ÇEKİŞMEYİ SİMGELER. EL ÇIRPILIR, ÜÇ BÖLÜMDÜR; KABADAYI, HÜCUM VE ÇARPIŞMA. ERKEK ERKEĞE, KIZ KIZA OYNANIR.
KOÇERİ: (DELİLONUN İKİ AYAKLI YAVAŞ OYNANIŞIDIR. OYUNCULAR KOL KOLA GİREREK MENDİL SALLAYARAK OYNARKEN ŞU TÜRKÜYÜ SÖYLERLER:
DAMA ÇIKMIŞ BİR GÜZEL.
DAMI ETRAFIN GEZER.
İDİNDE BİR DESTE GÜL.
KENDİ GÜLÜNDEN GÜZEL.
TOPLUMLARIN ÖZ DUYGULARINI, DOĞAL VE TARİHİ KÜLTÜRLERİNİ YAŞANTILARINI; GELENEKLER. ÖRF VE ADETLER HALİNDE İNCELEYEN BİLİNİ DALIDIR.
HALK TÜRKÜLERİ VE GELENEKSEL HALK OYUNLARI DEMEKTİR.
BİR KİTLEYİ BİRBİRİNE BAĞLAYAN BAĞLAR KOPUNCA, KİTLE DAĞILMAYA MAHKÛMDUR. FOLKLOR BİR MİLLETE ÖZELLİK VEREN FERTLERİ BİRBİRİNE BAĞLAYIP BİR TOPLUM YAPAN, TASADA VE KIVANÇTA BİRLEŞTİREN MÜZİK, OYUN. SÖZ VE ŞEKİL BİRLİĞİDİR. İNSANLARIN RUH GELİŞMESİNDE YEGÂNE ETKEN FOLKLORDUR. FOLKLORUNU MUHAFAZA EDEBİLDİKLERİ SÜRECE TOPLUMLAR MİLLET ÖZELLİĞİNİ KORUYABİLMİŞLERDİR.
I. GELENEKSEL HALK OYUNLARI:
İLÇEMİZDE DEPKİ VE EL VURUŞTURMA FİGÜRLÜ OYUNLAR YAYGINDIR. OYUNLARIN ÇOĞU HALAY TÜRÜNDEDİR. ÇEPİK, LORKE, ÇAÇAN, ESMER, TİK, GİRANİ HALAYLARDA BİR FASILA SIRASI VARDIR.
HALAY EN AZ ÜÇ KİŞİYLE OYNANIR, DAVUL ZURNA EŞLİK EDER. ÖLÇÜLÜ DEVİNİMLERLE OYNANIR. RİTİM CANLIDIR. HALAY İKİ BÖLÜMDE OYNANIR. BİRİNCİSİ SIRALANMAKTADIR. İKİNCİSİ YÜRÜMEDİR.
DELİLO (GIRANİ):
ÜRETİMDE BİRLİK, DAYANIŞMA İÇİNDE HARCANAN EMEĞİN KARŞILIĞININ ALINMASINDAN DOĞAN SEVİNCİ YANSITIR. DAVUL ZURNA EŞLİĞİNDE OYNANIR. OYUNDA DELİLO, SELİMO, TİRİL, ANNE, AYVANDA YATAN OĞLAN GİBİ YÖRE TÜRKÜ VE MANİLERİ OKUNUR. DELİLO YALNIZ KIZ VE ERKEKLERCE OYNANDIĞI GİBİ KARIŞIKTA OYNANIR.
ESMER (HERRANİ)
SEVGİNİN VURGULANDIĞI BİR HALK OYUNUDUR. FİGÜRLERDE İNCELİK VE YUMUŞAKLIK VARDIR. ARA MÜZİĞİ HERRANİ TÜRKÜSÜ İLE ESMERİM'DİR.
ESMERİM BİÇİM BİÇİM
ÖLÜRÜM ESMER İÇİN
ALEM BANA DÜŞMANDIR
ESMER, SEVDİĞİM İÇİN
HELE YAR YAR KİBAR YÂRİM ESMERİM.
SEN GÜZELSİN ESMERİM, SEN BENİMSİN ESMERİM.
ESMER BUGÜN AĞLAMIŞ. CİĞERİMİ DAĞLAMIŞ. KARA KAŞIN ÜSTÜNE SİYAH PERE BAĞLAMIŞ.
NENİ: YÖREDE ÇOK SEVİLEN BİR HALAY TÜRÜDÜR. ÖZELLİKLE DÜĞÜNLERDE OYNANIR. KADINLI ERKEKLİ HALAY ÇEKİLİR. MANİ SÖYLENİR.
ÇAÇAN: HALAYA BENZER HIZLI BİR OYUNDUR.
TEK AYAK: HALAY TÜRÜNDEDİR. TEK YA DA KARŞILIKLI İKİ GRUP TA OYNANIR.
İKİ AYAK: ÇAÇAN OYUNUYLA COŞANLARIN SOL AYAKLARINI İKİ KEZ VURUP ÇEKEREK OYNADIKLARI BİR OYUNDUR.
ÇEPİK: KAVGA, SAVAŞ VE ÇEKİŞMEYİ SİMGELER. EL ÇIRPILIR, ÜÇ BÖLÜMDÜR; KABADAYI, HÜCUM VE ÇARPIŞMA. ERKEK ERKEĞE, KIZ KIZA OYNANIR.
KOÇERİ: (DELİLONUN İKİ AYAKLI YAVAŞ OYNANIŞIDIR. OYUNCULAR KOL KOLA GİREREK MENDİL SALLAYARAK OYNARKEN ŞU TÜRKÜYÜ SÖYLERLER:
DAMA ÇIKMIŞ BİR GÜZEL.
DAMI ETRAFIN GEZER.
İDİNDE BİR DESTE GÜL.
KENDİ GÜLÜNDEN GÜZEL.
nüfus ve yerleşim
ÒHAZRO İLÇESİNİN 1997 YILI NÜFUS SAYIMINA GÖRE TOPLANI NÜFUSU 16.096 DIR. BU NÜFUSUN 5965'İ İLÇE MERKEZİNDE GERİ KALAN 10.131’İ DE KÖSLERDE YAŞAMAKLADIR. YENİ NÜFUSUN YÜZDE 34'Ü İLÇE MERKEZİNDE YÜZDE 66'SI KÖYLERDE YAŞAMAKTADIR. İLÇE MERKEZİNDE YAŞAYAN NÜFUSUN 2964'Ü KADIN GERİ KALAN 3001'İ ERKEKLERDEN OLUŞMAKTADIR.
ÒİLÇEYE BAĞLI 24 KÖY VE 37 MEZRA MEVCUT OLUP NAHİYESİ YOKTUR. İLÇEMİZDE 7 MAHALLE BULUNMAKTADIR. BUNLAR: ELHUVAN, TOPALAN, CAMİ, BAHÇE, İŞKAR, HÜRRİYET VE ÇÖKEKSU MAHALLELERİDİR. HAZRO İLÇE MERKEZİNDE EVLERİN ÇOĞU TAŞ YAPI, TOPRAK DAMLI VE İKİ KATLIDIR. BU YAPIDAKİ EVLERDE DUVARLARIN GENİŞLİĞİ BİR METREYİ BULMAKTADIR. BU DA EVİN İÇİNİN YAZIN SERİN OLMASINA YARDIMCI OLUR. YENİ YAPILAN KONUTLARDA MODERN YAPI GEREÇLERİ KULLANILMAKTADIR EVLERİN ÇEVRESİNDE EKONOMİK FAALİYET TÜRÜNE GÖRE AHIR, SAMANLIK, TÜTÜNLÜK, BUĞDAY AMBARI GİBİ EKLENTİLER BULUNUR.
Ò
ÒİLÇEYE BAĞLI 24 KÖY VE 37 MEZRA MEVCUT OLUP NAHİYESİ YOKTUR. İLÇEMİZDE 7 MAHALLE BULUNMAKTADIR. BUNLAR: ELHUVAN, TOPALAN, CAMİ, BAHÇE, İŞKAR, HÜRRİYET VE ÇÖKEKSU MAHALLELERİDİR. HAZRO İLÇE MERKEZİNDE EVLERİN ÇOĞU TAŞ YAPI, TOPRAK DAMLI VE İKİ KATLIDIR. BU YAPIDAKİ EVLERDE DUVARLARIN GENİŞLİĞİ BİR METREYİ BULMAKTADIR. BU DA EVİN İÇİNİN YAZIN SERİN OLMASINA YARDIMCI OLUR. YENİ YAPILAN KONUTLARDA MODERN YAPI GEREÇLERİ KULLANILMAKTADIR EVLERİN ÇEVRESİNDE EKONOMİK FAALİYET TÜRÜNE GÖRE AHIR, SAMANLIK, TÜTÜNLÜK, BUĞDAY AMBARI GİBİ EKLENTİLER BULUNUR.
Ò
iklim ve bitki örtüsü
İLÇEYE KARASAL İKLİM HAKİMDİR. YAZLAN SICAK VE KURAK, KIŞLARI NİSPETEN SOĞUK VE YAĞIŞLIDIR. İLÇENİN KUZEYİNDEKİ HACERTUN DAĞI'NIN VARLIĞI KUZEYDEN GELEN SOĞUK HAVA KÜTLELERİNİ ENGELLEDİĞİ İÇİN KIŞLAR FAZLA SERT GEÇMEZ. YILLIK YAĞIŞ MİKTARI 550-600 MM. CİVARINDADIR. SONBAHAR VE İLKBAHAR AYLARINDA YAĞMUR, KIŞ AYLARINDA İSE KAR YAĞIŞLARI GÖRÜLÜR. KAR YAĞIŞLARI DAHA ZİYADE İLÇENİN DAĞLIK OLAN KUZEY VE DOĞU KESİMLERİNDE GÖRÜLÜR. GÜNEYDEKİ PLATOLARDA İSE KAR FAZLA YERDE KALMAZ.
TABİ BİTKİ ÖRTÜSÜNÜ ANTROPOJEN STEPLER OLUŞTURUR. ÇEVREDEKİ DAĞLARIN YÜKSEK KESİMLERİNDE YER YER MEŞE ORMANLARINA RASTLANIR. FAKAT ORMAN VARLIĞI HER GEÇEN GÜN AZALMAKTADIR. MEŞE VE ARDIÇ HAKİM TÜRLERİ OLMUŞTUR. GÜNEY KESİMLERİNDE DAHA ZİYADE YAZ KURAKLIĞINDAN ETKİLENEN VE YAZ BAŞLARINDA HEMEN KURUYAN OT TOPLULUKLARI BULUNUR.
TABİ BİTKİ ÖRTÜSÜNÜ ANTROPOJEN STEPLER OLUŞTURUR. ÇEVREDEKİ DAĞLARIN YÜKSEK KESİMLERİNDE YER YER MEŞE ORMANLARINA RASTLANIR. FAKAT ORMAN VARLIĞI HER GEÇEN GÜN AZALMAKTADIR. MEŞE VE ARDIÇ HAKİM TÜRLERİ OLMUŞTUR. GÜNEY KESİMLERİNDE DAHA ZİYADE YAZ KURAKLIĞINDAN ETKİLENEN VE YAZ BAŞLARINDA HEMEN KURUYAN OT TOPLULUKLARI BULUNUR.
iklim ve bitki örtüsü
İLÇEYE KARASAL İKLİM HAKİMDİR. YAZLAN SICAK VE KURAK, KIŞLARI NİSPETEN SOĞUK VE YAĞIŞLIDIR. İLÇENİN KUZEYİNDEKİ HACERTUN DAĞI'NIN VARLIĞI KUZEYDEN GELEN SOĞUK HAVA KÜTLELERİNİ ENGELLEDİĞİ İÇİN KIŞLAR FAZLA SERT GEÇMEZ. YILLIK YAĞIŞ MİKTARI 550-600 MM. CİVARINDADIR. SONBAHAR VE İLKBAHAR AYLARINDA YAĞMUR, KIŞ AYLARINDA İSE KAR YAĞIŞLARI GÖRÜLÜR. KAR YAĞIŞLARI DAHA ZİYADE İLÇENİN DAĞLIK OLAN KUZEY VE DOĞU KESİMLERİNDE GÖRÜLÜR. GÜNEYDEKİ PLATOLARDA İSE KAR FAZLA YERDE KALMAZ.
TABİ BİTKİ ÖRTÜSÜNÜ ANTROPOJEN STEPLER OLUŞTURUR. ÇEVREDEKİ DAĞLARIN YÜKSEK KESİMLERİNDE YER YER MEŞE ORMANLARINA RASTLANIR. FAKAT ORMAN VARLIĞI HER GEÇEN GÜN AZALMAKTADIR. MEŞE VE ARDIÇ HAKİM TÜRLERİ OLMUŞTUR. GÜNEY KESİMLERİNDE DAHA ZİYADE YAZ KURAKLIĞINDAN ETKİLENEN VE YAZ BAŞLARINDA HEMEN KURUYAN OT TOPLULUKLARI BULUNUR.
TABİ BİTKİ ÖRTÜSÜNÜ ANTROPOJEN STEPLER OLUŞTURUR. ÇEVREDEKİ DAĞLARIN YÜKSEK KESİMLERİNDE YER YER MEŞE ORMANLARINA RASTLANIR. FAKAT ORMAN VARLIĞI HER GEÇEN GÜN AZALMAKTADIR. MEŞE VE ARDIÇ HAKİM TÜRLERİ OLMUŞTUR. GÜNEY KESİMLERİNDE DAHA ZİYADE YAZ KURAKLIĞINDAN ETKİLENEN VE YAZ BAŞLARINDA HEMEN KURUYAN OT TOPLULUKLARI BULUNUR.
akarsular
İLÇEDE VADİ BOYUNCA SÜREKLİ AKAN İKİ DERECİK BULUNMAKTADIR. DERELERİN KENARLARI SULAK BİTKİLERİ İLE ÇEVRİLİDİR. DERELERİN KURUMAMASI SPORTİF BALIKÇILIĞIN GELİŞMESİNE İMKAN SUNMAKTADIR. DERELERİN ÖNÜNDE BARAJ TÜRÜ SETLERİN OLMAYIŞI SUDAN FAYDALANMA ORANINI DÜŞÜRMEKTEDİR.
yüzey şekilleri
ÒİLÇE DAĞLIK BİR BÖLGEDE KURULMUŞ OLUP, BU DAĞLAR GÜNEYDOĞU TOROSLAR'IN UZANTILARI DURUMUNDADIR. İLÇE GÜNEYDE KİL VE ÇAKILLARDAN YAPILI YÜKSELTİSİ 750-800 M. ARASINDA OYNAYAN PLATOLAR VE KUZEYDE ÇEKİRDEĞİ I. ZAMANA AİT HACERİAN DAĞI (1560) FAYLI ANTİKLİNALİ OLMAK ÜZERE İKİ FARKLI TOPOĞRAFİK ÜNİTEYE SAHİPTİR. BURADAKİ DAĞLARI ÜÇ SIRA HALİNDE İNCELEYEBİLİRİZ. I. SIRA DAĞLAR; HAZRO'NUN GÜNEYİNDEN GEÇER. AYINDAR, TERCİL, DİKKATİ, BİLER DAĞLARI BU KOLUN BELLİ BAŞLI ÜNİTELERİDİR. II. SIRA DAĞLAR DAHA KUZEYDEDİR. NISİP, HACERTUN, DERTOPAN, KEEL, GOBAN, MEZRE BU SIRANIN KAYDA DEĞER DAĞLARIDIR. III. SIRA DAĞLAR DAHA KUZEYDEDİR. SAHGELDİ, BARBEŞDAĞLARI BU SIRADADIR. AYRICA HAZRO İLÇESİNİN KUZEYBATISINDA GIRA-HABO DAĞI VARDIR.
türkiye üzerindeki yeri
İLÇEMİZ DİYARBAKIR İL MERKEZİNİN KUZEYDOĞUSUNDADIR. DİYARBAKIR’A OLAN UZAKLIĞI 72 KM’DİR. TOPLAM ALANI 419 KM2 DİR. BU ALAN İÇERİSİNDE 24 KÖY 36 MEZRA BULUNMAKTADIR. DENİZDEN YÜKSEKLİĞİ 1030 M DİR. KUZEYİNDE LİCE, DOĞU VE GÜNEYİNDE SİLVAN, BATISINDA KOCAKÖY, GÜNEYBATISINDA DİYARBAKIR İL MERKEZİ BULUNMAKTADIR.
beyler
ZIRKAN BEYLERİ
ÒBELAGAT MEYDANININ SÜVARİLERİ VE GÜZEL KONULMANIN, GÜZEL YAZMANIN KAHRAMANLARI OLAN TARİHÇİLERCE AÇIKÇA BİLİNDİĞİ GİBİ ZIRKAN BEYLERİNİN SOYU ŞAM ARAPLARINA ULAŞIR. DENİLİR Kİ: ŞEYH HASAN BİN SEYYİT ABDURRAHMAN ADINDA BİR KİŞİYİ ZAMANIN SARILAN, VATANINDAN AYRILMAK VE MARDİN VİLAYETİNE GELMEK ZORUNDA BIRAKILMIŞTI. ORADA YERLEŞİP KENDİNİ İBADETE KANAATKARLIĞA VE ÇEŞİTLİ RİYAZETLERE VEREN ŞEYH HASAN SÜREKLİ OLARAK MAVİ RENKLİ ELBİSE GİYDİĞİ İÇİN HALK ARASINDA; "ŞEYH-İ EZRAKİ" (MAVİLİ ŞEYH) OLARAK TANINDI. BELKİ DE GÖZLERİ MAVİ OLDUĞU İÇİN BU ADLA ADLANDIRILMIŞTIR. SEBEP NE OLURSA OLSUN. EZRAK SÖZCÜĞÜNDEKİ "E" HARFİ SÖZCÜĞÜN ÇOK KULLANILMASINDAN ÖTÜRÜ ATILDI VE SÖZCÜK HALK DİLİNDE "ZİRKİ" ŞEKLİNİ ALDI.
ÒBU ŞEYH HASAN BÜYÜK ÖLÇÜDE DİNDAR VE GÜNAHLARDAN SAKINDIĞI İÇİN ETRAFINDA MARDİN VİLAYETİNİN İLERİ GELENLERİNDEN BÜYÜK BİR TOPLULUK MEYDANA GELDİ. BUNUN SONCU OLARAK ÇAĞIN SULTANI KENDİSİNDEN KORKU DUYMAYA BAŞLADI VE ÇEKİNDİ. BU YÜZDEN KENDİSİNİ MARDİN KALESİNDE TUTUKLADI. N'EVARKİ ŞEVLİM KERAMETLERİ AÇIKÇA GÖRÜNDÜ VE SULTAN İÇTEN GELEN BİR BİLİNÇLE ŞEYHİN MÜRİTLERİNİN KENDİSİNE İÇTEN İNANANLARIN SAFINDA YER ALDI. HEMEN KENDİSİNİ SERBEST BIRAKTI, ONDAN ÖZÜR DİLEDİ, KENDİSİNE HER BAKIMDAN SAYGI VE İKRAMDA BULUNDU VE KIZINI KENDİSİYLE EVLENDİRDİ. BU DURUM ŞEYH HASAN EZRAKİ'NİN ETRAFTAKİ HALK ARASINDA KADRİNİ ARTTIRDI VE ŞANINI YÜCELTTİ. ÖLÜM SULTANI YAKALAR YAKALAMAZ, ONUN YERİNE ŞEYH GEÇTİ VE BÖYLECE ÜLKE İŞLERİNE EGEMEN OLDU, ÜLKEYİ KONTROLÜ ALTINA ALDI. ÇOCUKLARINI O VİLAYETTEKİ HER NAHİYEYE BEY VE HÜKÜMDAR OLARAK ATADI
TERCİL BEYLERİ
ÒZIRKANLILARIN KÖKENİ ASLINDA TERCİL VE ATAK'TİR. TERCİL. AMİD'E YAKIN BİR BÖLGEDİR.İKİ KALESİ VARDIR. TERCİL KALESİ VE DAR-AYRI (DARACIN). DERZİNİ VE GIRDIKTAN İSE TERCİL VE ATAK'IN İKİ KOLUDUR.
ÒZIRKAN'IN İLK HÜKÜMDARININ SOYU SEYYİD HASAN BİN SEYYİD ABDURRAHMAN BİN SEYYİD AHMED BİN SEFİL BİN SEYYİD KASIM BİN SEYYİD ALİ BİN SEYYİD TAHİR BİN SEYYİD CAFER EL KATİP BİN SEYYİD YAHYA EL EKNA BİN SEYYİD İSMAİL EL L.K-BER BİN SEYYİD CAFER BİN İMAM HÜSEYİN BİN İMAM EL MURTEZA ALİ'YE - ALLAH HEPSİNDEN RAZI OLSUN- ULAŞIR.
Ò
ÒSEYYİD HASAN ŞAM ÜLKESİNDEN MARDİN VİLAYETİNE GELİNDİĞİNDE ATAK NAHİYESİNE YERLEŞTİ VE İBADETLE, DİNDARLIKLA VE KANAATKÂRLIKLA MEŞGUL OLDU. BU DURUM O ÜLKE HALKININ ÇEVRESİNDE TOPLANMASINA VE KENDİSİNE İNANMASINA VESİLE OKLU. BİR RİVAYETE GÖRE MAVİ GÖZLÜ OLDUĞU, DİĞER BİR RİVAYETE GÖRE DEVAMLI MAVİ ELBİSE GİYDİĞİ İÇİN "ŞEYH HASAN EZRAKİ" ADINI ALDI. BU SELÇUKLULARIN EN BÜYÜK KUMANDANLARINDAN BİRİ OLAN ARTUK BİN EKSEM'İN SELÇUKLU SULTANI ADINA AMİD, MARDİN, HARPIN, MİCİNGERD VE HASANKEYF HÜKÜMETİNİ YÖNETTİĞİ DÖNEMDEYDİ.
ÒBU BEYİN GÜZEL VE SON DERECE ZEKİ BİR KIZI VARDI. KIZ SEVDAYA TUTULMUŞ VE DELİLİK DERECESİNE VARMIŞTI. MÜTEHASSIS TABİPLER VE MAHİR HEKİMLER BU KIZIN TEDAVİSİNDEN ACİZ KALMIŞLARDI. BU DURUM GÜNDEN GÜNE ŞİDDETLENİYORDU.
ÒBU DURUM KARŞISINDA EMİR ARTUK'IM ŞEYH HASAN EZRAKİ'Yİ ÇAĞIRIP KENDİSİNDEN ALLAH'IN KIZINA ŞİFA VERMESİ İÇİN DUA ETMESİNİ İSTEMEKTEN BAŞKA ÇARESİ KALMADI. ŞEYH BAZI DUALARLA SUYA OKUMAYA BAŞLADI. SONRA BU SUYU HASTA KIZIN BAŞINA DÖKTÜ. YÜCE ALLAH’DA BU TEMİZ ŞEYHİN HİMMETİYLE KIZA ŞİFA VERDİ. BUNUN ÜZERME EMİR, KIZI ŞEYHE NİKAHLAMAK İSTEDİ. ŞEYH BUNU REDDEDİNCE DE KIZI ŞEYH'İN OĞLU HASAN'LA EVLENDİRDİ. SONRADA KENDİSİNE TERCİL NAHİYESİ'NİN HÜKÜMDARLIĞINI VERDİ. DETAYLARI DAHA (İNCE DERZİNİ BEYLERİ BÖLÜMÜNÜN GİRİŞİNDE DE GEÇTİ.
ÒSEYYİD HASAN VE OĞULLARI AHMET BİN SEYYİD HASAN, SÜLEYMAN BİN KASIM, YUSUF VE HÜSEYİN BİR SÜRE TERCİL VE ATAK'TA HÜKÜM SÜRDÜLER
ÖMER BEY BİNİ MASAN BEY
ÒBU BEY SEYYİD HÜSEYİN'İN YERİNE GEÇTİ. KENDİSİ BAYINDIRLI UZUN HASAN'IN ÇAĞDAŞIYDI. UZUN HASAN KENDİSİNİ ÇOK YÜCELTİR VE SAYGI GÖSTERİRDİ; KIZIYLA EVLENDİ VE TERCİL İLE ATAK'A EK OLARAK MİHRANİ VE NUŞAD NAHİYELERİNİ DE VERDİ, UZUN HASAN'IN BU KARISINDAN OLAN OĞLU BÜYÜYÜP GELİŞİNCE, BABASI TARAFINDAN DOĞU VE GÜNEYDOĞU ANADOLU'NUN BAZI ŞEHİRLERİ İSTİLA EDİLDİĞİNDE TERCİL VE ATAK'A BEY TAYİN EDİLDİ. AYRICA ADI GEÇEN ÖMER BEY'E BEDLİS VİLAYETİNİN YÖNETİMİ VERİLDİ.
BUDAK BEY BİNİ HASAN BEY
BUDAK BEY'İN BAHASININ ÖLÜMÜNDEN SONRA BEDLİS BEYLİĞİ UZUN HASAN TARAFINDAN KENDİNE VERİLDİ. HASAN BEY'İN OĞLU YAKUP BEY İRAN TAHTINA ÇIKINCA TERCİL VE ATAK VİLAYETLERİNİ ESKİ USUL GEREĞİNCE 888 (1454) YILINDA BUDAK BEY'E VERDİ. BUDAK BEY BURASINI UZUN SÜRE YÖNETTİKTEN SONRA 911 (1506) YILINDA ALLAH'IN RAHMETİNE KAVUŞTU
AHMET BEY BİNİ BUDAK BEY
BABASININ ÖLÜMÜNDEN SONRA ONUN YERİNE GEÇTİ. SONRA 913 (1508) YILINDA ŞALI İSMAİL'İN ÇIKARDIĞI VE DİYARBEKİR'İ İSTİLA ETTİĞİ ÇARPIŞMADA ŞEHİT EDİLDİ. BU, BEYLİĞİN HÜKÜMDARLIĞINI ELİNE ALMASINDAN İKİ YIL SONRAYDI.
ALİ BEY BİNİ BUDAK BİN
KARDEŞİNİN ÖLÜMÜNDEN SONRA BEYLİK TAHTINA ÇIKTI VE ÖLÜNCEYE KADAR YÖNETİMİ 22 YIL SÜRDÜ.
ŞEMSİ BEY
ÒDOĞU VE GÜNEYDOĞU ANADOLU'NUN BEYLERİ VE HÜKÜMDARLARI KIZILBAŞLARIN ZALİM DAVRANIŞLARINA SON DERECE ÖFKELENİP DE OSMANLI SARAYI'NA GİDİP SULTAN SELİM'E İTAATLERİNİ SUNUNCA TERCİL BEYLİĞİ ŞEMSİ BEYE VERİLDİ. DİYARBEKİR VİLAYETİNİN KIZILBAŞLARIN ELİNDEN KURTARILMASI KONUSUNDA SULTANIN EMRİ ÇIKINCA TERCİL VİLAYETİ DE ONLARIN EGEMENLİĞİNDEN KURTARILDI. BU BEYİN ÖLÜMÜNDEN SONRA YERİNE HAYDAR BEY GEÇTİ.
HAYDAR BEY BİN ŞEMSİ BEY
SULTAN SELİM HAN'IN EMİR NAMESİ GEREĞİNCE BABASININ BEYLİĞİ GÖREVİ KENDİSİNE VERİLDİ UZUN SÜRE HÜKÜMDARLIK GÖREVİNİ YAPTIKTAN SONRA YÖRE BEYLERİNDEN VE HÜKÜMDARLARINDAN BİR GRUPLA BİRLİKTE ÇILDIR ÇARPIŞMASINDA KIZILBAŞLAR TARAFINDAN ÖLDÜRÜLDÜ. BU SERDAR MUSTAFA PAŞA’NIN GÜRCİSTAN VE ŞİRVAN FETHİ İÇİN YAPTIĞI SEFER SIRASINDAYDI. BEYLİĞİ SERDAR MUSTAFA PAŞA TARALINDAN OĞLU BUDAK BEY'E VERİLDİ.
BUDAK BEY BİNİ HAYDAR BEY
ÒBU BEY BABASININ YERİNE GEÇEREK 15 YIL SÜREYLE BEYLİĞİ YÖNETTİ. SONRA ÖLÜP YÖNETİMİ OĞLU HÜSEYİN BEY'E BIRAKTI.
HÜSEYİN VE İSMAİL BEY
ÒBABASININ YERİNE BEYLİĞİ SEKİZ AY YÖNETTİKTEN SONRA ÖLDÜ VE YÖNETİMİ KARDEŞİ İSMAİL BEY'E BIRAKTI.
ÒİSMAİL BEYÜLKENİN YÖNETİMİNDE KARDEŞİNİN YERİNE GEÇTİ VE DEVRİ DÖRT YIL SÜRDÜ. SONRA ÖLDÜ. VE YÖNETİM KARDEŞİ ÖMER BEY'E GEÇTİ.
ÖMER BEY BİNİ HAYDAR BEY
ÒSULTAN MURAD HAN'IN (III. MURAT) EMİRNAMESİ GEREĞİNCE TERCİL BEYLİĞİ KENDİSİNE VERİLDİ. KENDİSİ ALİCENAP VE İYİ AHLAKLA NİTELENEN BİR GENÇTİR VE OSMANLI TAİFESİYİE İLİŞKİ HALİNDEDİR. SÜREKLİ OLARAK DİYARBEKİR BEYLERBEYİ 'NİN HİZMETİNDE BULUNMAKTA VE AMİD DİVANINDA DİYARBEKİR'E BAĞLI YÖRE BEYLERİNİN İŞLERİ VE SORUNLARI KONUSUNDA KENDİSİNE BAŞVURULMAKTADIR.
bir generalin anı defterinden hazro
Ò1836 -1839 YILLARI ARASINDA OSMANLI ORDUSUNDA DANIŞMAN OLARAK ÇALIŞAN VE 1858 - 1888 PRUSYA DEVLETİ GENELKURMAY BAŞKANLIĞI YAPMIŞ OLAN FELDMAREŞAL HELMUT VON MOLTKE OSMANLI ORDUSUNDA DANIŞMANLIK YAPTIĞI SIRALARDA HAZRO'DAN GEÇMİŞ VE HAZRO'YU "TÜRKİYE MEKTUPLARI" ADLI KİTABINDA ŞÖYLE ANLATMIŞTIR:
Ò".... AKŞAMA DOĞRU, YANİ HEMEN HEMEN YİRMİ DÖRT SAATLİK AT YOLCULUĞUNDAN SONRA YİNE NEFİS BİR DAĞ DERESİNE VARDIK. KIYISI BOYUNCA YUKARI ÇIKARAK DAĞLARIN İÇİNE SAPTIK VE BİR TEPENİN ÜZERİNDE, ETRAFI BAĞLARLA ÇEVRİLİ, ÇINARLAR, CEVİZ AĞAÇLARI VE KAVAKLARLA GÖLGELENMİŞ SEVİMLİ HAZRO KASABACIĞINI VE ZARİF CAMİİNİ GÖRDÜK...""
Ò".... KAVAKLAR, SULANABİLEN HER YERDE İNANILMAYACAK KADAR ÇABUK, MUAZZAM BİR BÜYÜKLÜĞE VARIYOR. HAZRO'DA NARİN GÖVDELERİ BİR BUĞDAY TARLASI GİBİ SIK. BİRBİRİNE SOKULMUŞ KAVAKLARDAN BİR SUNİ KORUYA HAVRAN KALDIM.”
Ò".... AKŞAMA DOĞRU, YANİ HEMEN HEMEN YİRMİ DÖRT SAATLİK AT YOLCULUĞUNDAN SONRA YİNE NEFİS BİR DAĞ DERESİNE VARDIK. KIYISI BOYUNCA YUKARI ÇIKARAK DAĞLARIN İÇİNE SAPTIK VE BİR TEPENİN ÜZERİNDE, ETRAFI BAĞLARLA ÇEVRİLİ, ÇINARLAR, CEVİZ AĞAÇLARI VE KAVAKLARLA GÖLGELENMİŞ SEVİMLİ HAZRO KASABACIĞINI VE ZARİF CAMİİNİ GÖRDÜK...""
Ò".... KAVAKLAR, SULANABİLEN HER YERDE İNANILMAYACAK KADAR ÇABUK, MUAZZAM BİR BÜYÜKLÜĞE VARIYOR. HAZRO'DA NARİN GÖVDELERİ BİR BUĞDAY TARLASI GİBİ SIK. BİRBİRİNE SOKULMUŞ KAVAKLARDAN BİR SUNİ KORUYA HAVRAN KALDIM.”
atatürkün çektiği telgraf
Ò16.03.1935 SAYILI TELGRAFNAMENİZLE ŞAHSIMA KARSI GÖSTERİLEN İTİMAT VE MUHABBET VE AMALİ MUKADDESİMİZ İÇİN İZHAR EDİLEN AZİM TEMİNAT BİLVUCUH MÜCİB-İ ŞÜKRANIMDIR. ZATEN SİZİN GİBİ KAHRAMAN VE VATANSEVER ARKADAŞLARIMDAN BAŞKA TÜRLÜSÜNÜ BEKLEMEZDİM. ŞİMDİLİK KONGRENİN İKADİNA İNTİZARCA ORDU VE MİLLİ TEŞKİLATINI AYNI HEDEF VE GAYE ETRAFINDA TUTMAK, YANİ HİÇBİR VEÇHİLE HİÇBİR ECNEBİ BOYUNDURUĞUNA GİRİP ESARET KABUL ETMEMEK VATANIMIZDAKİ MİLIEL-İ İSLAHİYEYİ MAKAM-I HİLAFET VE SALTANAT ETRAFINDA TOPLU TUTMAK VE MİLLETİMİZİN İNKİŞAFI VE SAADETİ MÜSTAKBELE S İNE ELBİRLİĞİ İLE VE HER TÜRLÜ MÜMKÜNAT DAİRESİNDE ÇALIŞMAK GİBİ VATAN VE İSTİKBALİMİZE HAKİM BİR GAYEYİ TAHT-I EMNİYETE ALMAK İÇİN MADDİ VE MANEVİ HER TÜRLÜ HAZIRLIKLARIMIZI YAPALIM.
ÒKONGRE MÜKERRERATI TEMİN SIRASINDA AYRICA Z.ATİ BİRADERLERİNE BİLDİRİLECEKTİR. YALNIZ ŞİMDİLİK ORDUYU MEŞGUL ETMEMEK İÇİN DAHİLDE BU VAKASI VE ŞEKÂVETİ ADİYE GİBİ İŞLERİN ADEMİ VUKUU İÇİN SİZİN DE İCAP EDENLER NEZDİNDE TESİR GÖSTERMENİZİ HASSATEN RİCA EDERİM. KONGREDEN SONRA GÖRÜŞMEMİZ LAZIM GELECEĞİNDEN İNŞALLAH O ZAMAN BİLMUHABERE NE SURETLE MÜLAKAT ETMEMİZ İCAP EDERSE YİNE HABERDAR EDECEĞİM. HASSETEN GÜZLERİNİZDEN ÖPER SİZLERE SİHHAİ VE AFİYET TEMENNİ EVLERİM."
ÒKONGRE MÜKERRERATI TEMİN SIRASINDA AYRICA Z.ATİ BİRADERLERİNE BİLDİRİLECEKTİR. YALNIZ ŞİMDİLİK ORDUYU MEŞGUL ETMEMEK İÇİN DAHİLDE BU VAKASI VE ŞEKÂVETİ ADİYE GİBİ İŞLERİN ADEMİ VUKUU İÇİN SİZİN DE İCAP EDENLER NEZDİNDE TESİR GÖSTERMENİZİ HASSATEN RİCA EDERİM. KONGREDEN SONRA GÖRÜŞMEMİZ LAZIM GELECEĞİNDEN İNŞALLAH O ZAMAN BİLMUHABERE NE SURETLE MÜLAKAT ETMEMİZ İCAP EDERSE YİNE HABERDAR EDECEĞİM. HASSETEN GÜZLERİNİZDEN ÖPER SİZLERE SİHHAİ VE AFİYET TEMENNİ EVLERİM."
atatürk anıları
ÒMUSTAFA KEMAL 1. DÜNYA SAVAŞI'NDA VE DİYARBAKIR'DA KOLORDU KOMUTANI İKEN T.B.M.M.DE 2. DÖNEM MİLLETVEKİLLİĞİ YAPAN HAZRO'LU MEHMET BEY'LE ÖNCEDEN VAR OLAN DOSTLUKLARI GELİŞMİŞ, SİLVAN VE KULP'A GİDİŞ VE GELİŞLERİNDE DAİMA HAZRO'YA UĞRAMIŞTIR. MEHMET BEY'İN YEĞENİ SEYFİ BUDAK; DAYIM MEHMET BEY'LE MUSTAFA KEMAL EVİMİZİN EYVANINDAN HAZRO'YU SEYREDERLERKEN MUSTAFA KEMAL DAYIMA DÖNEREK: "BU DAĞLAR BİR GÜN GEREKTİĞİNDE BENİ KORUR MU? DİYE SORMUŞ. MEHMET BEY: " PAŞAM, BU DAĞLAR DA. BİZLER DE VATAN İÇİN DAİMA EMRİNDEYİZ" DİYE CEVAP VERDİ.
ÒYİNE SEYFİ BUDAK: DAYISININ OĞLU ALIŞAN BUDAK'IN 13-14 YAŞLARINDA İKEN MUSTAFA KEMAL’İN HAZRO'YA GİDİŞ GELİŞLERİNİ, ÇARAKÇUR CEPHESİNDE KAZIM KARABEKİR İLE CAFER TAYYAR PAŞALARIN OLDUĞUNU VE İKİ DEFA HAZRO'YA GELDİKLERİNİ ANLATAN EL YAZISI İLE YAZILMIŞ BİR BELGENİN OLDUĞUNU ANLATMIŞTIR.
ÒALIŞAN BUDAK; "MUSTAFA KEMAL ATATÜRK BABAMI ÇANKAYA KÖŞKÜ'NE BİR YEMEĞE DAVET ETMİŞ VE YEMEKTE LATİFE HANIM'A "MEHMET BEY'İN EVİNDE, SOFRALARINDA YEDİĞİM MÜTTENEVİ VE MÜTELEZZİZ TAAM SENİN SOFRANDA YOKTUR" DİYEREK HEM BÜYÜK BİR TEVAZU HEM DE BÜYÜK BİR MİSAFİRPERVERLİKLE İFADE ETMEK NEZAKETİNİ GÖSTERMİŞTİR.
ÒYİNE SEYFİ BUDAK: DAYISININ OĞLU ALIŞAN BUDAK'IN 13-14 YAŞLARINDA İKEN MUSTAFA KEMAL’İN HAZRO'YA GİDİŞ GELİŞLERİNİ, ÇARAKÇUR CEPHESİNDE KAZIM KARABEKİR İLE CAFER TAYYAR PAŞALARIN OLDUĞUNU VE İKİ DEFA HAZRO'YA GELDİKLERİNİ ANLATAN EL YAZISI İLE YAZILMIŞ BİR BELGENİN OLDUĞUNU ANLATMIŞTIR.
ÒALIŞAN BUDAK; "MUSTAFA KEMAL ATATÜRK BABAMI ÇANKAYA KÖŞKÜ'NE BİR YEMEĞE DAVET ETMİŞ VE YEMEKTE LATİFE HANIM'A "MEHMET BEY'İN EVİNDE, SOFRALARINDA YEDİĞİM MÜTTENEVİ VE MÜTELEZZİZ TAAM SENİN SOFRANDA YOKTUR" DİYEREK HEM BÜYÜK BİR TEVAZU HEM DE BÜYÜK BİR MİSAFİRPERVERLİKLE İFADE ETMEK NEZAKETİNİ GÖSTERMİŞTİR.
tarım ve hayvancılık
Bitkisel Tarım: İlçemizde sulama suyunun azlığından dolayı çiftçilerimizin büyük çoğunluğu kuru tarım yapmakta buda tarımda verimliliği düşürmekte ve alternatif ürün yetiştirme olanaklarını azaltmaktadır. Münavebeye girecek bitki çeşidi kısıtlı olduğundan araziden istenen verim alınamamaktadır. Bitkisel tarım; düz arazilerde makine ile yapılmakta, makinelerin giremediği arazilerde basit aletlerle yapılmaktadır. Sulu alanlarda ise genelde sebze, meyve ve tütün yetiştirilmektedir. 2006 yılı D.G.D. Projesinden 1293 çiftçi yararlanmış olup 127.188,887 dekar arazi destekleme amaçlı kayıt altına alınmıştır.
Tarımsal Ürünler: İlçemizde yetiştirilen ürünler susuz arazilerde buğday, arpa, mercimek, nohut, kavun, karpuz ve bağlarda üzüm yetiştirilmektedir. Suyun olduğu bölgelerde daha çok meyve bahçeleri, tütün, çeltik, yonca sebze vb. ürünler yetiştirilmektir. Sarıçanak ve Yazgı köylerinde bulunan seralarda sebze yetiştirilmektedir.
İlçemiz merkez ve köylerinde çiftçi ziyaretleri yapılarak zirai eğitim ve yayım çalışmaları yapılmıştır. Çiftçiler teknik konularda aydınlatılmaya çalışılmaktadır.
İl Müdürlüğümüzün Yatırım Projelerinden olan İl Özel İdare Destekli ‘Yabani Antep Fıstığı Aşılama Projesi Kapsamında ‘ İlçemizde Dadaş, İncekavak, Ülgen ve Hazro Merkezde Yabani Antep Fıstığı aşılamasında yabani melengiç ağaçlarına 4500 aşı gözü kullanılarak toplam 1300 ağacın aşılaması yapılmıştır.
Üretilen buğdayın büyük bölümü T.M.O ne satılmaktadır. Diğer ürünler iç piyasaya satılmakta veya iç tüketimde kullanılmaktadır. Bağlarda yetişen üzümlerden kaliteli üzüm pekmezi, pestil sucuk ve şıra yapılmaktadır.
Tarımsal Ürünler: İlçemizde yetiştirilen ürünler susuz arazilerde buğday, arpa, mercimek, nohut, kavun, karpuz ve bağlarda üzüm yetiştirilmektedir. Suyun olduğu bölgelerde daha çok meyve bahçeleri, tütün, çeltik, yonca sebze vb. ürünler yetiştirilmektir. Sarıçanak ve Yazgı köylerinde bulunan seralarda sebze yetiştirilmektedir.
İlçemiz merkez ve köylerinde çiftçi ziyaretleri yapılarak zirai eğitim ve yayım çalışmaları yapılmıştır. Çiftçiler teknik konularda aydınlatılmaya çalışılmaktadır.
İl Müdürlüğümüzün Yatırım Projelerinden olan İl Özel İdare Destekli ‘Yabani Antep Fıstığı Aşılama Projesi Kapsamında ‘ İlçemizde Dadaş, İncekavak, Ülgen ve Hazro Merkezde Yabani Antep Fıstığı aşılamasında yabani melengiç ağaçlarına 4500 aşı gözü kullanılarak toplam 1300 ağacın aşılaması yapılmıştır.
Üretilen buğdayın büyük bölümü T.M.O ne satılmaktadır. Diğer ürünler iç piyasaya satılmakta veya iç tüketimde kullanılmaktadır. Bağlarda yetişen üzümlerden kaliteli üzüm pekmezi, pestil sucuk ve şıra yapılmaktadır.
eğitim faaliyetleri
Hazro ilçe merkezinde 1 lise ve 4 ilköğretim okulu bulunmaktadır. İlçeye bağlı köy ve mezralarda ise toplam 35 adet birleştirilmiş sınıflı ilköğretim okulu mevcuttur. Taşıma kapsamındaki 20 yerleşim biriminden 595 öğrenci Atatürk, Gözlü ve Kırıkkaşık İlköğretim Okuluna günübirlik taşınmaktadırlar.
İlçede, Meslek Lisesi ve Çıraklık Eğitim Merkezi gibi okullar açılarak gençlerin meslek edindirmeleri sağlanmalıdır. Halk Eğitim Merkezi faaliyetleri desteklenerek, hem eğitim - öğretim standardı yükseltilmeli hem de insanlara ekonomik katkı sağlanmalıdır.
İlçede, Meslek Lisesi ve Çıraklık Eğitim Merkezi gibi okullar açılarak gençlerin meslek edindirmeleri sağlanmalıdır. Halk Eğitim Merkezi faaliyetleri desteklenerek, hem eğitim - öğretim standardı yükseltilmeli hem de insanlara ekonomik katkı sağlanmalıdır.
sosyal durum
İlçemizde sinema tiyatro ve bu gibi sosyal içerikli mekanlar ile eğlence yerlerinin bulunmayışı nedeniyle halkın tek eğlence kaynağı televizyon yayınlarıdır. Mevcut olan üç adet aktarıcı yandığından TRT yayınları dahil özel kanal yayınları da seyredilememektedir.
İlçemizde mevcut kamu kurum ve kuruluşlarına ait bina ve lojmanlar hariç genelde İlçenin eski karakteristik özelliklerini taşıyan taş ve topraktan (kerpiç) yapılı üstü toprakla kaplı evler ağırlıktadır.
Sağlık Ocağı Tabipliği'ne tahsisli 5 adet lojman, Cumhuriyet Başsavcılığına tahsisli 4 adet lojman, Posta İşletme Müdürlüğü'ne tahsisli 4 adet lojman, T.C. Ziraat Bankası'na tahsisli 3 adet lojman, İlçe Tarım Müdürlüğü'ne tahsisli 2 adet lojman, Orman Bölge Şefliği'ne tahsisli 4 adet lojman, Emniyet Amirliği'ne ait 16 daire, İlçe Jandarma Komutanlığının 4 adet lojmanı mevcut olup, Kısmen konut sıkıntısı vardır. Özellikle dışarıdan atanan devlet memurları konut sıkıntısı çekmektedir.
İlçemizde mevcut kamu kurum ve kuruluşlarına ait bina ve lojmanlar hariç genelde İlçenin eski karakteristik özelliklerini taşıyan taş ve topraktan (kerpiç) yapılı üstü toprakla kaplı evler ağırlıktadır.
Sağlık Ocağı Tabipliği'ne tahsisli 5 adet lojman, Cumhuriyet Başsavcılığına tahsisli 4 adet lojman, Posta İşletme Müdürlüğü'ne tahsisli 4 adet lojman, T.C. Ziraat Bankası'na tahsisli 3 adet lojman, İlçe Tarım Müdürlüğü'ne tahsisli 2 adet lojman, Orman Bölge Şefliği'ne tahsisli 4 adet lojman, Emniyet Amirliği'ne ait 16 daire, İlçe Jandarma Komutanlığının 4 adet lojmanı mevcut olup, Kısmen konut sıkıntısı vardır. Özellikle dışarıdan atanan devlet memurları konut sıkıntısı çekmektedir.
idari yapısı
İlçemiz 7 mahalle, 24 köy ve 38 mezradan oluşan bir idari yapıya sahiptir.
Hükümet Konağında Adliye, İcra Müdürlüğü, Seçim Kurulu Başkanlığı, Malmüdürlüğü, Tapu ve Sicil Müdürlüğü, Nüfus Müdürlüğü, Kaymakamlık, İlçe Özel İdare Müdürlüğü, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Başkanlığı, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü ve İlçe Müftülüğü hizmet vermektedirler.
Hükümet Konağının dışında Sağlık Grup Başkanlığı, Ziraat Bankası, İlçe Emniyet Amirliği, İlçe Jandarma Komutanlığı, Orman Şefliği, İlçe Tarım Müdürlüğü, PTT Müdürlüğü, Türk Telekom Şefliği ve Tarım Kredi Kooperatifliği hizmet vermektedirler.
Merkeze en uzak köy-mezra 27 km (Gözebaşı 24 km Eldeğmez Mezrası 27 Km.), en yakın köy-mezra ise 3 km.dir. (Uzunargıt.)
Hükümet Konağında Adliye, İcra Müdürlüğü, Seçim Kurulu Başkanlığı, Malmüdürlüğü, Tapu ve Sicil Müdürlüğü, Nüfus Müdürlüğü, Kaymakamlık, İlçe Özel İdare Müdürlüğü, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Başkanlığı, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü ve İlçe Müftülüğü hizmet vermektedirler.
Hükümet Konağının dışında Sağlık Grup Başkanlığı, Ziraat Bankası, İlçe Emniyet Amirliği, İlçe Jandarma Komutanlığı, Orman Şefliği, İlçe Tarım Müdürlüğü, PTT Müdürlüğü, Türk Telekom Şefliği ve Tarım Kredi Kooperatifliği hizmet vermektedirler.
Merkeze en uzak köy-mezra 27 km (Gözebaşı 24 km Eldeğmez Mezrası 27 Km.), en yakın köy-mezra ise 3 km.dir. (Uzunargıt.)
coğrafi yapısı
İlçemiz Diyarbakır İl merkezinin Kuzeydoğusunda Uzuncaseki (Hacertum) Dağı'nın eteklerinde kurulmuştur. Yüzölçümü 419 km2 olan İlçenin denizden yüksekliği 1030 metredir. İlçe güneyinde kil ve çakıllardan yapılı yükseltisi 750-800 metre arasında oynayan platolar ve kuzeyde çekirdeği 1. Zamana ait bulunan Hacertum Dağı (1560 m) faylı ve antiklinali olmak üzere iki farklı topoğrafık üniteye sahiptir. Kuzeyinde Lice, Doğu ve Güneydoğusunda Silvan, Batısında Kocaköy, Güneybatısında Diyarbakır İl merkezi bulunur. İlçe merkezine Zuğur adıyla anılan bir boğazdan geçilerek gidilir. Bu boğazın bir tarafından Biler Dağı, diğer tarafında ise Horoz Dağı bulunur. İlçede karasal iklim hüküm sürmektedir. En önemli akarsuyu Zuğur Çayı'dır. Zergüş mevkiinde doğar ve Bismil İlçesi yakınlarında Dicle Nehri'ne karışır.
tarihi yapısı
İlçenin sınırları içerisinde bulunan Tercil, Mihrani ve Ayındar Kalelerinin kalıntıları, yöre tarihinin çok eskilere dayandığını göstermektedir. Asurlar zamanında yörede kurulan "Hataro" adlı Tercil Kalesi'nden adım alan Hazro, Perslerin, Makedonya Krallığı'nın, Roma ve Bizans İmparatorluklarının idaresinde bulunmuştur. Hz. Ömer zamanında Müslümanların eline geçen Hazro bu tarihten itibaren bölgede kurulan beylik ve emirlikler arasında sık sık el değiştirmiştir.
Malazgirt Savaşından sonra ilk Türk yerleşim yerlerinden birisi olmuş, XI.yy sonlarına doğru Büyük Selçuklu İmparatorluğu'na bağlanmıştır.
XIV. yy başlarında Selçuklu hakimiyeti sarsılınca İlhanlı Devletine bağlı Mardin Artukluları’nın eline geçen yöre toprakları, 1393'ten 1502'ye kadar AkkoyunTu, 1502-1515 arasında ise Safevi Devleti'nin idaresinde kalmıştır.
Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi sırasında Osmanlı idaresine girmiş, uzunca bir süre Diyarbakır Eyaletine bağlı Sancak olarak kalmış, Tanzimat Devri'nde Silvan'a bağlı 63 köylü bir bucak haline getirilmiştir.
1943 yılında Belediye Teşkilatı kurulmuş, 1954 yılında da Silvan'dan ayrılarak Diyarbakır İline bağlı bir ilçe haline getirilmiştir.
Malazgirt Savaşından sonra ilk Türk yerleşim yerlerinden birisi olmuş, XI.yy sonlarına doğru Büyük Selçuklu İmparatorluğu'na bağlanmıştır.
XIV. yy başlarında Selçuklu hakimiyeti sarsılınca İlhanlı Devletine bağlı Mardin Artukluları’nın eline geçen yöre toprakları, 1393'ten 1502'ye kadar AkkoyunTu, 1502-1515 arasında ise Safevi Devleti'nin idaresinde kalmıştır.
Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi sırasında Osmanlı idaresine girmiş, uzunca bir süre Diyarbakır Eyaletine bağlı Sancak olarak kalmış, Tanzimat Devri'nde Silvan'a bağlı 63 köylü bir bucak haline getirilmiştir.
1943 yılında Belediye Teşkilatı kurulmuş, 1954 yılında da Silvan'dan ayrılarak Diyarbakır İline bağlı bir ilçe haline getirilmiştir.
ilçenin genel tanıtımı
TARİHİ VE COĞRAFİ YAPISI
NÜFUS DURUMU
İDARİ DURUMU
SOSYAL DURUMU
EĞİTİM VE KÜLTÜREL DURUMU
SAĞLIK HİZMETLERİ
GENÇLİK VE SPOR
EKONOMİK DURUM
NÜFUS DURUMU
İDARİ DURUMU
SOSYAL DURUMU
EĞİTİM VE KÜLTÜREL DURUMU
SAĞLIK HİZMETLERİ
GENÇLİK VE SPOR
EKONOMİK DURUM
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)